"Хто забыў сваіх продкаў ‒ сябе губляе, Хто забыў сваю мову ‒ усё згубіў"
"Хто не памятае мінулага, хто забывае мінулае – асуджаны зноў перажыць яго. Безліч разоў"
"Абяцаюць нам новы раскошны дом, Але тут нам жыць і канаць, Тут пад кожным навекі здабытым бугром Нашы продкі забітыя спяць. Яны аддалі нам меч і касу, Слова з вуснаў, цяпер нямых... І нам немагчыма пайсці адсюль І пакінуць са смерцю іх"
"Гісторыя... Мне здаецца, супраць яе больш за ўсе лямантуюць тыя, каму нявыгадна, каб людзі разбіраліся ў сенняшнім дні"
"Толькі на ўласных каранёх дае дрэва багаты плод"
"Праўда ў гісторыі ‒ функцыя адназначная, з яе робяць урокі. З хлусні ніякіх урокаў не зробіш, апроч новай хлусні"
"У нас не толькі гразь ды копаць — У нас Гісторыя была!"
"У глыбінях зямлі Нашых душ карані..."
"Дзе ні глянь Разьлягаецца наша Вялікае Княства. Ад замку да замку Сьпяшае мой конь. З паднятай прылобіцай Рыцар імкне, Аружжа блішчыць: — Слава Хрысту! — На векі вякоў векавечная слава! Ніхто не разбурыць наш радасны сьвет. Ніхто не парушыць спакою. Ад мора да мора наш рай. На самым краі Боганоснай зямлі, Як вецер, Імчацца пагоні І пыл асядае на конях"
"Не прыпадабняйся свінні, што наеўшыся жалудоў, стала лычом рыць карэнні таго дуба, на каторым выраслі яны"
"Кожны народ мае свой гонар. Англічанін перад усім светам горда вызначае: я — англічанін! Тое самае скажа француз, немец, аўстрыец, рускі і іншыя прадстаўнікі другіх нацый. А мы, беларусы, не адважваемся прызнацца ў тым, што мы — беларусы. Бо на галаву беларускага народа, як вядома, многа выліта памыяў, годнасць яго прыніжана і мова яго асмеяна, у яго няма імя, няма твару. А з гэтага вынікае тое, што беларус-інтэлігент адмяжоўваецца не толькі ад свайго народа, але і ад бацькоў сваіх. Мы ведаем такое здарэнне з адным нашым знаёмым настаўнікам, да якога прыехала з дому матка. У яго былі госці. Ён пры гасцях не пасмеў пазнаць свае мацеры: «Ідзі ты, кажа, кабетка, на кухню: там цябе накормяць». ("На ростанях")"
"Як гэта ні сумна, трэба прызнаць, што гісторыя сапраўды нічому не вучыць. Зараз, як і заўжды, наперадзе культуры і нават наперадзе эканомікі зноў ідэалогія з яе імперскай палітыкай, якія спакваля падпарадкоўваюць сабе ўсё, у тым ліку і правы чалавека"
"Мудрасць сівую мінулых вякоў, П'ю з народных, чыстых крыніцаў, Паважаю чужых багоў, Ды прывыкла сваім маліцца"
"Старадаўняй Лiтоўскай пагонi Не разьбiць, не спынiць, не стрымаць!"
"Нязносны гонар тым, што робім сёння. Дулю! Вазьмі ў звычай, сын герояў і багоў, Не пагарджаць святым сваім мінулым, А заслужыць яшчэ, і вартым быць яго"
"Абыякавы да мінулага ня мае аніякай інтэлектуальнай перавагі над жывёлай, і таму ёсьць першы кандыдат на маральную, а затым і фізычную сьмерць. Усё адно хто гэта ‒ чалавек ці народ"
"...Чаго мы ходзім на магілы? Што нас вядзе пад сосен шум? Ці жаль? Ці страх? Ці проста звычай? Ці неўсвядомлены абрад? Ці нейкай сілай таямнічай Жыве ў нас памяць цяжкіх страт? Чаго ідзём? Паплакаць горка? Паспавядацца? Клятву даць? Ці, можа, з гэтакіх пагоркаў Сваё жыццё нам лепш відаць? Свой шлях — у пошуках і ўдачах, У заблуджэннях і грахах? Ці ў гэткі час ясней мы бачым Радзімы-Бацькаўшчыны шлях? Ужо даўно і косці стлелі, Зямлёй зрабіліся даўно, А мы ідзём у прасвятленні Аддаць пашану ўсё адно..."
"Я не зайздрошчу тым з вас, брацці, Каго спрадвечныя закляцці Не парушалі, не тамілі І цяжкім каменем не білі І для каго ўвесь гэты свет Ёсць аднае цялежкі след, Пытанні толькі дабрабыту, Дзе ўсё прыводзіцца к карыту"
"Гісторыя нагадвае склад запасных частак, зь якога кожны цягне патрэбную для сябе дэталь"
"Ні пыл вякоў, ні час не перашкода, калі нашчадак з продкам заадно."
"Асцярожна, каб веліч былога не сцерці!"
"Без каранёў нічога доўга не існуе. У беларусаў, бадай як мала ў каго іншага, ёсьць магутны гістарычны грунт – іхняя вялікая дзяржава, якую яны страцілі ў канцы ХVIII-га стагоддзя ў выніку міжнароднай змовы і наступнай затым расейскай акупацыі. Гэта – Вялікае Княства Літоўскае. На Вялікае Княства і абапіраецца Беларускае Адраджэньне"
"Мы не павінны адмаўляцца ад таго, з чаго мы выраслі: ад прасеянага стагоддзямі і сугучнага з намі сёння нацыянальнага музычнага ладу і ад іншых асаблівасцяў нашай народнай музыкі."
"Яшчэ нікому не ўдавалася закратаваць вакно памяці"
"Калі знатны нашчадак аказваецца гультаём і лодырам, калі ён загразае ў распусце і блудзе, то вядомасць продкаў не толькі не дапамагае яму, а наадварот – выкрывае і высвечвае яго ліхія ўчынкі тым выразней, чым ярчэйшаю была слава яго бацькоў і дзядоў"
"Мы славяне, мы Беларусы, у якіх ня гіне памяць аб мінулым і да якіх продкі нашыя асабіста ад вякоў ужо прыходзяць на Дзяды, каб разам пабыць у гасьціне. Усё благое адыходзіць у небыцьце, і застаецца чысты ўспамін аб найлепшым. Ходзім па зямлі й чуем, здаецца, спагаду й параду дзядоў сваіх сярод шырокага поля. Адабралі нам нават гэтае, абсьмяялі веру нашую, абычаі нашыя й мову нашую на нашай зямлі. А нашыя Дзяды ўсе ж прыходзяць да нас у кожную восень... I пакуль яны будуць прыходзіць да нас, датуль мы будзем людзьмі!"
"Слава продкаў служыць патомкам як светач. Яна не дазваляе рабіць употай ні добрае, ні дрэннае"
"Сколькі ж гэта дзядоў не пазнала б сваёй нашчадзі на тэй зямлі, дзе спачываюць іх косці!"
